به گزارش مجله خبری نگار،این عارضه چشمی بسیار جدی است و برای جلوگیری از آسیبهای دائمی به چشم و کوری لازم است در اسرع وقت برای درمان آن اقدام شود.
چشم نیز مانند تمام اندامهای بدن برای عملکرد درست به جریان خون سرشار از اکسیژن نیاز دارد. این اندام دارای اعصاب و بافتهایی است که برای ایجاد تصویر بصری، سیگنالهایی را به مغز میفرستند. یکی از این بافتهای حیاتی شبکیه نام دارد که در پشت چشم قرار گرفته است.
شبکیه نقش مهمی در ارسال سیگنالهای بصری به مغز دارد و از شریانها و سیاهرگهای کوچک و بزرگی تشکیل شده که خون رسانی از قلب به چشم و بالعکس را بر عهده دارند.
این خون برای بینایی ضروری است، تا جایی که انسداد عروقی در شبکیه میتواند بینایی را به طور دائمی تحت تاثیر قرار داده و به نابینایی فرد منجر شود.
سکته چشمی که به نام انسداد شریان شبکیه نیز شناخته شده در اثر لخته یا باریک شدن رگهای خونی شبکیه ایجاد میشود که به دنبال آن خون رسانی به شبکیه قطع شده و عدم درمان آن میتواند به آسیب دائمی شبکیه و از دست دادن بینایی منجر شود.
در سکته چشمی سیاهرگها یا شریانهای شبکیه آن طور که باید کار نمیکنند و با یک لخته یا تنگ شدن رگ خونی مسدود میشوند. در نتیجه مشابه سکته مغزی که در آن خون رسانی به مغز کاهش یافته یا قطع میشود، شبکیه چشم منبع خون خود را از دست میدهد.
در این شرایط ممکن است خون و مایعات به داخل شبکیه نشت کرده و باعث تورم شود.
سکته چشمی با توجه به رگ خونی که تحت تاثیر قرار میدهد انواع مختلف دارد که عبارتند از:
انسداد سیاهرگ مرکزی شبکیه: در این نوع سیاهرگ اصلی شبکیه مسدود میشود
انسداد شریان مرکزی شبکیه: در این نوع شریان مرکزی شبکیه مسدود میشود
انسداد سیاهرگ شاخهای شبکیه: در این نوع سیاهرگهای کوچک شبکیه مسدود میشوند
انسداد شریان شاخهای شبکیه: در این نوع شریانهای کوچک شبکیه مسدود میشوند
برخی افراد ممکن است بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به سکته چشمی قرار داشته باشند. عوامل خطر زای این وضعیت بسیار شبیه عوامل خطر زای سکته مغزی معمولی است.
به طور کلی کسانی که سابقه شخصی یا خانوادگی بیماریهای زیر را دارند بیشتر در معرض خطر سکته چشمی قرار دارند:
آترواسکلروز یا تجمع پلاک در شریانها
فشار خون بالا
کلسترول بالا
حمله قلبی یا سکته قبلی
درد قفسه سینه
بیماری عروق کرونری قلب
دیابت یا سابقه خانوادگی دیابت
گلوکوم
به علاوه گفته شده افرادی که در دهه شصت زندگی خود به سر میبرند (به خصوص مردان) ممکن است بیشتر از سایرین در معرض این عارضه چشمی قرار داشته باشند.
سکته چشمی معمولا بدون درد است و تغییر ناگهانی در بینایی فرد یا از دست دادن بینایی در یک چشم اغلب اولین علامت آن محسوب میشود.
از دست دادن بینایی میتواند کل چشم را تحت تاثیر قرار دهد یا ظریفتر از آن باشد. برخی افراد تنها بینایی محیطی خود را از دست میدهند یا نقاط کور یا شناور در بینایی خود مشاهده میکنند. همچنین گاهی تاری یا دید تحریف شده در فرد ایجاد میشود.
این تغییرات بینایی ممکن است به صورت خفیف شروع شده و طی چند ساعت یا چند روز تشدید پیدا کند.
علاوه بر این سکته مغزی که روی جریان خون به مغز تاثیر میگذارد میتواند باعث از دست دادن ناگهانی یا تغییر در بینایی شود. به همین دلیل هر گونه تغییر ناگهانی در بینایی نیاز به مراقبتهای فوری پزشکی دارد.
هر چه سکته چشمی مدت زمان طولانی تری بدون درمان بماند، احتمال آسیب دائمی به اندامهای آسیب دیده بیشتر خواهد شد.
از دست دادن ناگهانی بینایی یک اورژانس پزشکی محسوب میشود.
برای تشخیص سکته چشمی ممکن است نیاز به انجام آزمایشهایی برای بررسی شبکیه چشم باشد، برخی از این آزمایشها عبارتند از:
گشاد کردن چشمها با قطره برای مشاهده راحتتر شبکیه
استفاده از رنگ و دوربین برای عکس برداری از شبکیه که به آنژیوگرافی فلورسین معروف است. در این تکنیک رنگ از طریق بازو تزریق میشود و عکسهای به دست آمده به پزشک امکان میدهد تا سیاهرگها و شریانهای شبکیه را با وضوح بیشتری ببیند
بررسی فشار داخل چشم
معاینه لامپ شکاف که از قطره چشمی، نور مخصوص و میکروسکوپ برای بررسی داخل چشم استفاده میکند
تستهای بینایی سنجی مانند خواندن نمودارهای چشمی و بررسی دید جانبی یا محیطی
این آزمایشها بدون درد بوده و توسط چشم پزشک انجام میشوند.
درمان سکته چشمی باید در اسرع وقت انجام شود تا آسیب به شبکیه به حداقل برسد. برخی گزینههای درمانی عبارتند از:
داروهایی که لختههای خون را حل میکنند
روشی که به دور کردن لخته از شبکیه کمک میکند
گشاد کردن عروق در شبکیه با گاز استنشاقی
علاوه بر این ممکن است برای درمان بیماری قلبی یا مشکلات عروق خونی که ممکن است در سکته چشمی نقش داشته باشد به مراقبتهای طولانی مدت نیاز باشد.
انجام آزمایشهای لازم برای تشخیص بیماریهای قلبی بخش کلیدی پیشگیری از سکته چشمی محسوب میشود. این آزمایشها ممکن است شامل بررسی منظم کلسترول و فشار خون و توجه به سایر عوامل خطر زای بیماری قلبی مانند سابقه خانوادگی، رژیم غذایی و سبک زندگی باشد.
از آن جا که عوامل خطر زای بیماری قلبی در احتمال بروز سکته چشمی نقش دارند، به طور کلی برای حفظ سلامت عروق خونی و کمک به جلوگیری از سکته چشم اقدامات زیر توصیه میشود:
ورزش منظم: دستورالعملهای فعالیت بدنی برای آمریکاییها ۲.۵ ساعت ورزش در هفته را توصیه کرده است
استفاده از رژیم غذایی دوست دار قلب: این رژیم غذایی شامل مقدار زیادی میوه، سبزیجات، غلات کامل و چربیهای غیر اشباع میباشد
مشورت با یک متخصص تغذیه
ترک سیگار
کنترل سایر بیماریها مانند دیابت
چشم انداز بلند مدت در افراد مبتلا به سکته چشمی میتواند بسیار متفاوت باشد و به طور کلی به شدت سکته مغزی، موفقیت درمان و شریانها یا سیاهرگهای آسیب دیده بستگی دارد.
مطالعات نشان داده ۸۰ درصد افرادی که سکته مغزی را تجربه کرده اند کاهش بینایی قابل توجه ۲۰/۴۰۰ یا بیشتر داشته اند.
لازم به ذکر است در برخی موارد ممکن است فرد با گذشت زمان بخشی از بینایی خود را به دست آورد و کاهش بینایی در بسیاری از افراد بسته به نوع سکته چشمی میتواند بهبود پیدا کند.
گفته شده تعیین نوع سکته چشمی عامل مهمی در میزان توانایی بینایی فرد در آینده است.
منبع:سومیتا